Balans nedir?

Balans bir rotorun geometrik merkez çizgisi  ile ağırlık merkezi çizgisinin bir biri ile örtüşmesi halidir. Bu durum teorik olarak mümkündür ancak pratikte geometrik merkez ile ağırlık merkezi çizgilerinin ancak ve ancak biribirine çok yakın olmaları beklenebilir.

Rotor ağırlık merkezi ekseninde dönmek ister, rulmanlar ise rotoru geometrik merkezde tutmaya çalışırlar bu durum da rulmanlar üzerinde baskı kuvvetleri oluşmasına sebep olur. Bu kuvvetler de makinede titreşime yol açarlar. Balans alma işlemi ağırlık eklenerek veya çıkartılarak söz konusu bu vibrasyonun kabul edilebilir seviyelere çekilmesi işlemidir.

Yerinde balans işlemi ise rotorların yerinden sökülmeden çalışma ortamında balans alma işlemlerinin yani vibrasyonunun taşınabilir cihazlar yardımıyla düşürülme işlemidir.

Neden Balans yaparız faydaları nelerdir?

Balanssızlığı uygun töleranslara getirmenin 3 ana sebebi vardır:

• Balans alma işlemi rulmanlar üzerindeki yükleri minimuma indirerek rulman ömrünü uzatır. Rulman ömrü hız ve yük ile doğrudan ilişkilidir. Merkezkaç kuvvetlerini statik ağırlıkların yüzde 10’una kadar indirgediğimizde rulman ömrünü ciddi seviyede uzatırız.
• Balans alma işlemi vibrasyonu düşürür. Vibrasyon ise parçaların bollaşmasına, gürültü oluşumuna, ürün kalitesinde düşüklüğe, hatta sağlık problemleri ve can güvenliğine sebep olabilmektedir.
• Balans alma işlemi performans artışı sağlar. Rulmanlar üzerindeki yük azalacağından daha yüksek hızlarda çalışmak mümkün hale gelir.

Balans alma işlemi maliyet düşürücü bir uygulamadır

Standart bir proses fanının jet motorlarındaki fanlarla aynı toleranslara sahip olacak şekilde üretildiğini düşünelim. Böylece fanınızda balans problemi olmazdı. Ama bu tip bir fanın maliyeti standart fanın kaç katı olurdu? 5 mi, 10 mu yoksa 100 mü? Bu tip bir fanı tedarik edebileceğiniz kaç tedarikçi bulabilirdiniz? Bu açıdan bakıldığında balans alma işlemi size bir maliyet avantajı sağlamaktadır. Çünkü ihtiyacınız olan fanı herhangi bir üreticide ürettirerek, balans alma işlemi sonrasında bu çok geniş toleranslarla üretilmiş ve ciddi balanssızlık problemi olan fanı kullanmanız mümkün olabilmektedir. Bu şekilde bakıldığında balans alma kolaylaştırıcı bir işlemdir. Aslında mevcut üretim hatalarını gidermek için kullanılmakta ve daha geniş toleranslarla üretilen ürünlerin performans standartlarına getirilmesine olanak vermektedir.